Lucy Lippard speelde een sleutelrol in de ontwikkeling van de conceptuele kunst in New York in de jaren zestig en zeventig, was actief in de feministische kunstbeweging en stond bekend als politiek activist. In het boek “140 Artists’ Ideas for Planet Earth”, samengesteld door Hans Ulbrich Obrist en Kostas Stasinopoulos, zegt Lippard: “Never turn your back on Mother Earth. You never know what she’s got up her sleeve. Be brave. Stand up for her. Make art that can save the planet. Last chance…” 

Een duidelijke oproep van Lippard aan de kunstenaar: maak kunst die de planeet kan redden. En er zijn (zoals ook in het voornoemde boek valt te lezen) veel kunstenaars die zich bezighouden met dit onderwerp. In het verlengde van de oproep van Lippard zou je echter ook moeten zeggen: Don’t make art that ruins the planet. Als we bij het begin beginnen van onze verkenning naar de toekomst van tentoonstellingen, dan starten we bij de kunstenaar. Juist daar ligt een grote verantwoordelijkheid om impact te verminderen, bijvoorbeeld door een focus op materiaalkeuze en circulariteit bij het maken van werken. Aan ons als tentoonstellingsmakers de taak om de kaders te verstrekken aan kunstenaars, zonder aan de artistieke autonomie te tornen. 

In dit dossier vind je onder meer een tekst van de kunstenaar die de bal voor deze Atlas aan het rollen bracht: Kadir van Lohuizen, die kunst maakt die - in de woorden van Lippard- de planeet kan redden. Ook hoor je van Amanda Pinatih, als curator van het Stedelijk Museum verantwoordelijk voor de tentoonstelling “It’s Our F***ing Back Yard”, waar ontwerpers en kunstenaars met vernieuwende experimenten of juist door terug te grijpen op lokale kennis radicaal anders naar materialen laten kijken. 

Kadir van Lohuizen (Het Scheepvaartmuseum)

Kadir van Lohuizen maakte de tentoonstelling Rising Tide over de menselijke gevolgen van de stijgende zeespiegel. Rising Tide laat op levendige wijze zien hoe de klimaatverandering nu al gevolgen heeft voor plaatsen waar mensen wonen: Groenland met zijn smeltende gletsjers, Kiribati, Fiji, de Carteret-eilanden in Papoea-Nieuw-Guinea, Bangladesh, de Guna Yala-archipel in Panama, het Verenigd Koninkrijk, Jakarta, de Marshalleilanden, Nederland en de Verenigde Staten.  Rising Tide was tussen 2019-2022 te zien in achtereenvolgens Het Scheepvaartmuseum Amsterdam, Kunstlinie Almere en het Museum of the City of New York (VS) en reist momenteel verder de wereld over. Het idee voor deze ATLAS ontstond tijdens het onderzoek van Het Scheepvaartmuseum naar de verduurzaming van deze reizende tentoonstelling.